Τα Ευρωπαϊκά νησιά πειραματίζονται εδώ και χρόνια με νέους τρόπους βιώσιμης ανάπτυξης, εφαρμόζοντας πρακτικές διακυβέρνησης που προάγουν την καινοτομία και την κοινωνική συνοχή, δοκιμάζοντας διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα για την παροχή νέων υπηρεσιών, εισάγοντας έξυπνες τεχνολογίες για τη βέλτιστη χρήση των πόρων και υποδομών τους, εκπαιδεύοντας τους πολίτες και ευαισθητοποιώντας τους επισκέπτες γύρω από ζητήματα βιωσιμότητας.
Με κίνητρο την ανεύρεση λύσεων σε πραγματικά και συχνά πιεστικά προβλήματα, τα νησιά έχουν αναπτύξει πολυσχιδή δράση, παράγοντας καλές πρακτικές γύρω από την έξυπνη και βιώσιμη τοπική ανάπτυξη, εμπνέοντας και κινητοποιώντας ταυτόχρονα άλλες νησιωτικές και γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές καθώς και περιοχές της ηπειρωτικής Ευρώπης.
Θεωρούμε τα νησιά ζωντανά εργαστήρια που μπορούν να παράξουν σημαντική γνώση σε πολλούς τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η χρήση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας. Αυτό οφείλεται κατά βάση στο ότι τα ίδια τα νησιά αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις ως απόρροια του διαφορετικού μεγέθους, απόστασης από την ηπειρωτική χώρα, πληθυσμιακής πυκνότητας, μορφών διακυβέρνησης και βαθμού πολιτικής και οικονομικής αποκέντρωσης.
Παρά τις διαφορές τους όμως, κοινό χαρακτηριστικό των νησιών αποτελεί η νησιωτικότητα, μια δομική και διαχρονική κατάσταση γεωγραφικής ασυνέχειας με αρνητικές – ενεργειακή εξάρτηση σε ορυκτά καύσιμα, αυξημένα κόστη μεταφορών, περιορισμένη οικονομική διαφοροποίηση, περιορισμένη πρόσβαση σε υποδομές υγείας και εκπαίδευσης όσο και θετικές – μοναδικής σημασίας οικοσυστήματα, σημαντικό κοινωνικό κεφάλαιο, ισχυρή αίσθηση ταυτότητας – συνέπειες. Κρίνουμε λοιπόν ότι αυτός ο πλουραλισμός στοιχείων μπορεί ουσιαστικά να ευνοήσει την ανάδυση τοπικών μοντέλων ανάπτυξης που συνδυάζουν με το βέλτιστο τρόπο περιβαλλοντικές, και τεχνολογικές λύσεις, σύμφωνα με την αρχή της έξυπνης, ολοκληρωμένης και χωρίς αποκλεισμούς διαχείρισης των φυσικών πόρων και υποδομών.
Αναγνωρίζουμε πως για να μετουσιώσουμε το δυναμικό αυτό των νησιών και να καταστήσουμε τις νησιωτικές οικονομίες έξυπνες και εύρωστες, οφείλουμε να σκεφτούμε κατά τρόπο συνολικό και δημιουργικό. Χρειάζεται να εντοπίσουμε και να μεγιστοποιήσουμε τις συνέργειες μεταξύ καινοτόμων τεχνολογιών με βάση τις αρχές της βιωσιμότητας και της κυκλικής οικονομίας.
Το θέμα της φετινής πρόκλησης της Ανοικτής κατηγορίας για μαθητές Δημοτικού του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής 2019 είναι «Αρχιπέλαγος Αιγαίο». Οι μαθητές οι οποίοι θα διαγωνιστούν θα πρέπει να παρουσιάσουν ένα έργο με αυτοματισμούς, η οποία θα έχει σχέση με το θέμα του διαγωνισμού «Αρχιπέλαγος Αιγαίο: Η τεχνολογία βοηθά στην ανάπτυξη των νησιών».